ประเด็นสำคัญทางการบริหาร

ในการจัดทำ งบประมาณประจำ ปี จะต้องมีการกำ หนดรายรับก่อนว่าจะหาได้จากทางใด
มากน้อยเพียงใด ก่อนที่จะไปกำ หนดว่าจะใช้จ่ายในด้านต่าง ๆ อย่างไร ตามปกติการจัดทำ งบประมาณ
จะต้องมีการกำ หนดวงเงินขึ้นมา 2 วงเงิน คือ งบประมาณการรายรับและงบประมาณรายจ่าย โดยต้อง
พิจารณาเงินทั้ง 2 ด้าน นี้ให้สมดุลย์กัน การประมาณการรายรับเป็นสิ่งสำ คัญ และมีอิทธิพลต่อการ
พัฒนาของหน่วยงานเป็นอย่างยิ่ง ดังนั้นจึงควรมีการกำ หนดงบประมาณรายรับให้ละเอียดรอบคอบ
การประมาณการรายรับนั้นหน่วยงานที่รับผิดชอบ จะประมาณการโดยใช้สถิติแนวโน้ม
ประมาณการการรายรับของปีที่ล่วงมาเป็นฐานในการคำ นวณ ในขณะที่หน่วยงานอื่น ๆ ที่มีรายได้และ
มีหน้าที่จัดเก็บรายได้ จะต้องแจ้งประมาณการรายรับของตนเองเข้ามาด้วยเพื่อที่จะได้นำ มาพิจารณา
เปรียบเทียบกันกับรายการที่ได้ประมาณการไว้แล้วว่ามีความแตกต่างกันอย่างไร ถ้าหากมีข้อแตกต่าง
กันมาก จะต้องมีการปรึกษาหารือ หาข้อยุติในตัวเลขประมาณการรายรับนั้น ๆ เพื่อที่จะสรุปออกมา
เป็นประมาณการรายรับทั้งหมดต่อไป
การประมาณการรายรับให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ควรคำ นึงถึงดังนี้
1) หน่วยงานที่จะทำ หน้าที่ กำ หนดงบประมาณนั้นต้องเป็นหน่วยงานที่ทำ หน้าที่เป็น
ศูนย์กลางเกี่ยวกับงบประมาณ ในการประมาณการรายรับต้องทำ ร่วมกับหน่วยงานที่มีรายได้และ
จัดเก็บเงิน
2) ควรมีการกำ หนดงบประมาณรายรับอย่างละเอียดรอบคอบ เหมาะสมและถูกต้อง
มากที่สุด ครอบคลุมทุกด้านตามระเบียบว่าด้วยการบริหารงบประมาณและการจัดการเงินรายได้ของ
หน่วยงานนั้น
3) ควรมีการจำ แนกประเภทรายได้ให้เหมาะสมเพื่อความสะดวกในการประมาณการ
เพราะรายได้แต่ละประเภทไม่เหมือนกันและมีวิธีการประมาณการรายได้ต่างกัน การจำ แนกประเภท
รายได้ให้เหมาะสม จึงเป็นสิ่งสำ คัญในอันที่จะช่วยให้การประมาณการรายได้ ถูกต้องแน่นอนยิ่งขึ้น
4) ควรคำ นึงถึงสาเหตุที่มีผลกระทบต่อรายได้ ที่ทำ ให้การจัดเก็บรายได้ไม่เป็นไปตาม
ประมาณการ ผู้ประมาณการรายได้ต้องคิดประมาณการเพื่อเหตุที่ทำ ให้เก็บเงินไม่ได้ตามเป้าด้วย5) ควรรวบรวมสถิติต่าง ๆที่เกี่ยวข้องกับการจัดเก็บรายได้ไว้ เพราะสถิติต่าง ๆ เป็น
เครื่องมือสำ คัญและมีประโยชน์อย่างมากในการประมาณการรายได้ให้ใกล้เคียงกับความจริง
6) ควรมีวิธีการกำ หนดรายรับให้เหมาะสม การประมาณการรายรับงบประมาณมีวิธี
การหลายวิธี ซึ่งพอสรุปได้ 3 รูปแบบ คือ
(1) วิธีการประมาณการโดยตรง เป็นวิธีการศึกษาถึงแหล่งรายได้ต่าง ๆ อย่าง
ละเอียดและหาตัวกำ หนดที่มาของรายได้ และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างตัวกำ หนด และตัวแปรต่าง ๆ
จนครบทุกตัว แล้วจึงนำ มาคำ นวณประมาณการรายได้ทั้งหมด
(2) วิธีหาค่าเฉลี่ย เป็นการประมาณการ โดยหาค่าเฉลี่ยการเพิ่มหรือลดของรายรับ
จากแหล่งต่าง ๆ นำ มาเฉลี่ยกันซึ่งอาจจะใช้เวลาเฉลี่ยกี่ปีก็ได้ตามที่เห็นเหมาะสม
(3) หารายรับจริงของปีทีผ่านมา เป็นวิธีการนำ รายรับจริงของปีที่ผ่านมานำ มา
คำ นวณประมาณการรายรับ ในปัจจุบันซึ่งเป็นวิธีที่ง่ายที่สุด ไม่ต้องใช่ระบบเทคนิคก้าวหน้าอะไร